महाराष्ट्रातील दोन दुधाळ गाई / म्हशी वाटप योजना 2025

 महाराष्ट्रातील दोन दुधाळ गाई / म्हशी वाटप योजना 2025

राज्य शासनाच्या पशुसंवर्धन विभागामार्फत 2025 साली दोन दुधाळ गाई / म्हशी वाटप योजना राबवली जात आहे. या योजनेंतर्गत पात्र लाभार्थ्यांना दोन दुधाळ जनावरे (संकरित गाई किंवा म्हशी) वाटप केले जातील. योजनेचा उद्देश ग्रामीण भागातील बेरोजगारी कमी करणे, दुग्ध व्यवसायास चालना देणे आणि ग्रामीण महिलांना आर्थिकदृष्ट्या सक्षम करणे हा आहे. ही योजना दुग्ध व्यवसाय सुरू करण्याची इच्छाशक्ती असलेल्या शेतकरी व बेरोजगार युवक-युवतींसाठी एक सुवर्णसंधी ठरते.

---

🔹 जनावरांचे प्रकार:

योजनेअंतर्गत वाटपासाठी खालील जातींच्या दुधाळ जनावरांचा समावेश आहे:

• संकरित गाई: एच.एफ. (होलस्टीन फ्रिजियन), जर्सी

• म्हशी: मुऱ्हा, जाफराबादी

• देशी गाई: गीर, साहिवाल, रेड सिंधी, राठी, थारपारकर, देवनी, लाल कंधारी, गवळाऊ, डांगी

हे सर्व जनावरे अधिक दूध देणारे, वातावरणाशी जुळवून घेणारे आणि आर्थिक दृष्टिकोनातून फायदेशीर मानले जातात.

---

✅ लाभार्थी निवड प्राधान्यक्रम (उतरत्या क्रमाने):

राज्य शासनाने काही निकषांच्या आधारे लाभार्थ्यांची निवड केली जाते:

1. महिला बचत गट (अल्प/अत्यल्प भूधारक सदस्य)

2. अल्प भूधारक शेतकरी (1 ते 2 हेक्टर पर्यंत भूधारक)

3. सुशिक्षित बेरोजगार (रोजगार व स्वयंरोजगार नोंदणी असलेले)

यातून महिलांना स्वावलंबी बनवणे आणि ग्रामीण बेरोजगारी कमी करणे हा उद्देश साधला जातो.

---

💰 प्रकल्प खर्च (२ जनावरांच्या गटासाठी):

प्रत्येक लाभार्थ्यासाठी दोन दुधाळ जनावरांचा गट तयार केला जातो. खाली दिलेल्या तक्त्यानुसार संकरित गाई व म्हशीसाठी प्रकल्प खर्च वेगळा आहे:

अ.क्र.	बाब	संकरित गाय गट (₹)	म्हैस गट (₹)
1	प्रति जनावर किंमत	₹70,000 × 2 = ₹1,40,000	₹80,000 × 2 = ₹1,60,000
2	जनावरांसाठी गोठा	₹0	₹0
3	स्वयंचलित चारा कटाई यंत्र	₹0	₹0
4	खाद्य साठविण्यासाठी शेड	₹0	₹0
5	विमा (३ वर्षे, 10.2% + 18% सेवाकर)	₹16,850	₹19,258
	एकूण प्रकल्प किंमत	₹1,56,850	₹1,79,258

---

🏛️ शासन अनुदान व स्वहिस्सा तपशील:

विभागवार आर्थिक मदतीचे विवरण खालीलप्रमाणे आहे:

प्रवर्ग	एकूण खर्च (गाई)	शासन अनुदान (₹)	स्वहिस्सा (₹)	एकूण खर्च (म्हशी)	शासन अनुदान (₹)	स्वहिस्सा (₹)
अनुसूचित जाती	₹1,56,850	₹1,17,638	₹39,212	₹1,79,258	₹1,34,443	₹44,815
सर्वसाधारण वर्ग	₹1,56,850	₹78,425	₹78,425	₹1,79,258	₹89,629	₹89,629

शासनाकडून मिळणाऱ्या आर्थिक मदतीमुळे गाई वा म्हशींचे पालन करणे अधिक परवडणारे होते.

---

📄 अर्जासोबत जोडावयाची कागदपत्रे:

योजनेसाठी अर्ज करताना खालील कागदपत्रे सादर करावी लागतात:

1. फोटो ओळखपत्राची सत्यप्रत (अनिवार्य)

2. सातबारा उतारा (अनिवार्य)

3. ८ अ उतारा (अनिवार्य)

4. अपत्य दाखला / स्वघोषणा पत्र (अनिवार्य)

5. आधारकार्ड (अनिवार्य)

6. 7/12 मध्ये नाव नसल्यास – कुटुंब संमती पत्र किंवा भाडे तत्वावर करारनामा (असल्यास अनिवार्य)

7. जात प्रमाणपत्र – अनुसूचित जाती / जमाती साठी (अनिवार्य असल्यास)

8. रहिवासी प्रमाणपत्र (अनिवार्य असल्यास)

9. दारिद्र्यरेषेखालील प्रमाणपत्र (अनिवार्य असल्यास)

10. बँक खाते पासबुक सत्यप्रत (अनिवार्य असल्यास)

11. रेशनकार्ड / कुटुंब प्रमाणपत्र – एकाच कुटुंबातील एकालाच लाभ (अनिवार्य असल्यास)

12. दिव्यांग असल्यास प्रमाणपत्र (अनिवार्य असल्यास)

13. बचत गट प्रमाणपत्र किंवा बँक पासबुक (पहिले पान – साक्षांकित)

14. जन्मतारखेचा पुरावा (सत्यप्रत)

15. शैक्षणिक पात्रतेचा दाखला

16. रोजगार / स्वयंरोजगार नोंदणीपत्र (सत्यप्रत)

17. प्रशिक्षण प्रमाणपत्र (असल्यास)

---

📝 योजना का निवडावी?

1. दररोज उत्पन्नाचा स्रोत: दुग्ध व्यवसाय ही नियमित उत्पन्नाची शाश्वत संधी आहे.

2. महिलांना प्राधान्य: महिला बचत गटांना विशेष प्राधान्य दिले जात असल्याने ग्रामीण महिलांचे सशक्तीकरण होते.

3. शासन अनुदानाची सुविधा: शासकीय अनुदानामुळे प्रारंभिक खर्चात मोठी बचत होते.

4. विमा संरक्षण: तीन वर्षांसाठी विमा संरक्षण दिले जाते जे जोखीम कमी करते.

5. नगदी प्रवाह: दूध विक्रीतून नियमित नगदी उत्पन्न मिळते.

6. स्वरोजगार संधी: बेरोजगारांसाठी आपला व्यवसाय उभारण्याची मोठी संधी.

7. स्थानिक अर्थव्यवस्थेला चालना: दुग्ध व्यवसायामुळे स्थानिक बाजारपेठ, पशुखाद्य विक्रेते, दूध प्रक्रिया उद्योग यांना चालना मिळते.

---

🧭 अर्ज प्रक्रिया:

1. अर्ज ऑनलाईन या https://ah.mahabms.com/webui/home पोर्टल वर करावे. 

2. सर्व आवश्यक कागदपत्रांची पूर्तता करणे आवश्यक आहे.

3. अर्जाची छाननी केल्यानंतर पात्र लाभार्थ्यांची यादी जाहीर केली जाते.

4. यादीत समाविष्ट लाभार्थ्यांना प्रशिक्षण दिले जाते.

---

📢 महत्त्वाच्या टिपा:

• फक्त एकाच कुटुंबातील एका सदस्यास लाभ घेता येतो.

• जनावरांची नीट काळजी घेण्यासाठी पूर्वतयारी आवश्यक आहे.

• गोठा बांधणी, चारा व्यवस्थापन, दूध संकलन केंद्राशी संपर्क या बाबींची आखणी असावी.

---

लवकर अर्ज करा आणि दुग्ध व्यवसायातून आर्थिक स्वावलंबन साधा! 🐄🐃

अधिक माहितीसाठी: स्थानिक पशुसंवर्धन कार्यालयाशी संपर्क साधा किंवा शासन निर्णय वाचावा.